Yeni Kaledonya’da isyan: “Fransa anayasal reformdan vazgeçmeli”

Fransa’da Genç Kanaklar Hareketi Başkanı Daniel Wea, Yeni Kaledonya’da toplumsal barışın sağlanması için yerel halkın seçimlerde etkisizleştirilmesini amaçlayan Fransız anayasal reformunun geri çekilmesi gerektiğini söyledi.

Fransa geçtiğimiz günlerde Hint-Pasifik’teki Fransız kolonisi Yeni Kaledonya’da, yerleşimci Fransızları seçmen kabul ederek yerel halkı azınlık durumuna düşürecek anayasal reform girişimine yeşil ışık yaktı. Yeni Kaledonya’nın yerli halkı Kanaklar, Fransız hükümetinin anayasal reform girişimini 1998’de imzalanan ve Ada’da bağımsızlık süreci için önemli olan Noumea Anlaşması’na aykırı buluyor. Paris, bu tasarısıyla en az 10 yıldır Ada’da yaşayan Fransızların yerel seçimlerde oy kullanmasının yolunu açmak istiyor. Bu da yaklaşık 25 bin ek kişinin Ada’da seçmen kütüğüne kayıt olması anlamına geliyor.

AYAKLANMALAR 13 MAYIS’TA BAŞLADI 17 bin kilometre mesafedeki Paris’ten kendilerine dayatılan bu reformun, Ada’nın bağımsızlık sürecini sekteye uğratmasından endişe eden bağımsızlık yanlıları, 13 Mayıs’tan itibaren harekete geçti. Fransız hükümeti, başta başkent Noumea olmak üzere Ada’nın çeşitli noktalarında haklarını talep eden bağımsızlık yanlılarına karşı operasyonlar yürütmek üzere bölgeye polis ve jandarma sevk etti. Fransa Başbakanı Gabriel Attal, 15 Mayıs’ta sosyal medya platformu TikTok’un yasaklandığını ve Ada’da 12 günlük olağanüstü hal ilan edildiğini duyurdu. Ancak Fransız hükümetinin Ada’daki kısıtlayıcı tedbirleri muhalif siyasetçilerin ve bağımsızlık yanlıların tepkisine neden oldu.MACRON DA ADAYA GİTTİ Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Yeni Kaledonya’ya 23 Mayıs’ta kurmaylarıyla yaptığı ziyarette, tartışmalı anayasal reformun geri çekilmesi taleplerini reddetti. Ada’da Fransız resmi kaynaklarına göre 7 kişi hayatını kaybederken, 370’ten fazla kişi gözaltına alındı.“ANAYASAL REFORM GERİ ÇEKİLMELİ” Genç Kanaklar Hareketi Başkanı Daniel Wea, Yeni Kaledonya’da yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. Wea, Kanakların, Fransız sömürgeci ve emperyalist politikasına karşı çıktığını ifade etti. Bu durumun Yeni Kaledonya’nın sömürgeden kurtulma meselesiyle ilgili olduğunu belirten Wea, hükümetin, Ada’daki seçmen sayısında değişikliğe yol açacak anayasal reformu geri çekmesini istediklerini anlattı.FRANSA YERLİ HALKI DİNLEMİYOR Wea, “Bugün toplumsal barışın kısa vadede sağlanması, diyaloğun gerçekleşebilmesi için tasarının geri çekilmesinden geçiyor” diyerek, Ada’da nüfusun artmasına neden olacak bir tasarıyla Yeni Kaledonya’da baskı yapmaya devam eden bir devletle diyalog içinde olamayacaklarını söyledi. Fransız devleti ve Yeni Kaledonya arasındaki diyaloğun 1998’de imzalanan Noumea Anlaşması çerçevesinde devam etmesi gerektiğini vurgulayan Wea, Fransa’nın Ada’nın yerli halkı olan Kanakları dinlemediğini ifade etti. Antalya Bilet