Kanser, çağın en korkutan hastalıklarının başında geliyor. Dünyada ve ülkemizde dolaşım sistemi hastalıklarından sonra ikinci ölüm nedeni kanser olarak biliniyor. Kanser, vücut hücrelerinin anormal bir şekilde büyüyüp çoğalması sonucu oluşan bir hastalıktır. Genetik mutasyonlar veya çevresel faktörler gibi birçok etken kansere neden olabilir. Kanserle ilgili yapılan son çalışmalar ilginç bir gerçeği ortaya çıkardı. Araştırmacılar, kanser hastalarının tümünde görülen ortak belirtileri açıkladı.Kanser, vücut hücrelerinin anormal bir şekilde büyüyüp çoğalması sonucu oluşan bir hastalıktır. Genetik mutasyonlar veya çevresel faktörler gibi birçok etken kansere neden olabilir. Kanser, birçok farklı türde ortaya çıkabilir ve tedavi seçenekleri türüne göre değişebilir. Erken teşhis önemlidir çünkü tedavi şansını artırabilir.Kanser, genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık etkileşimleri sonucunda ortaya çıkabilir. İşte kanserin oluşumunda rol oynayan bazı ana faktörler:Genetik Faktörler: Bazı kanser türleri genetik mutasyonlardan kaynaklanabilir. Bu mutasyonlar, hücrelerin normal büyüme düzenini kontrol eden genlerdeki değişikliklerden kaynaklanabilir. Ailesel geçiş gösterebilen bazı kanser tipleri vardır, yani belirli genetik mutasyonlar aile üyeleri arasında aktarılabilir.Çevresel Faktörler: Çevresel faktörler, kanser riskini artırabilir. Bunlar arasında sigara içmek, zararlı kimyasallara maruz kalmak, radyasyon (örneğin, güneş ışınları veya radyoterapi), bazı enfeksiyonlar (örneğin, HPV gibi), obezite ve kötü beslenme alışkanlıkları yer alabilir. Çevresel faktörler kanser riskini artırabilir, ancak her zaman kanser gelişimine neden olmaz.Yaş: Yaş, kanser riskini artıran bir faktördür. Çünkü hücrelerin bölünme ve onarım yeteneği yaşla birlikte azalabilir, bu da kanser riskini artırabilir.Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Bağışıklık sistemi zayıfladığında, vücut kanser hücrelerini tanıyıp yok etme yeteneğini kaybedebilir. HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan durumlar kanser riskini artırabilir.Hormonal Faktörler: Hormonlar bazı kanser türlerinin gelişimini etkileyebilir. Örneğin, meme kanseri hormonal faktörlere duyarlıdır.Kanserin erken belirtileri, genellikle ileri evre belirtilerinden daha fazla dikkat çeker. Bunun nedeni, kanseri erken aşamalarda tespit etmenin tedavi sürecini daha kolay hale getirmesidir.Kanserle ilgili yapılan son araştırmalarda yen bilgileri gün yüzüne çıkardı. Bu görüş, BMC Palliative Care dergisinde yayımlanan bir araştırma tarafından da desteklenmektedir.Araştırmacılar, en yaygın ve şiddetli semptomları tespit etmek amacıyla palyatif bakım ünitesindeki bir hasta grubunu incelediler. İlerlemiş kanser hastalarının semptom şiddetini değerlendiren bu çalışma, semptomların iyileşmesi ile ilişkili faktörleri de araştırdı.Cancer Research UK’ye göre, palyatif tedavinin amacı semptomları hafifletmek ve yaşam kalitesini iyileştirmektir. Rahatsız edici semptomlar, hastalığın herhangi bir aşamasında ortaya çıkabilir ve palyatif tedavi bu durumda devreye girer.Hayır kurumu, “İlerlemiş kanserde palyatif tedavi, tedavi edilemese bile birinin daha uzun ve daha rahat yaşamasına yardımcı olabilir” diyor.Çalışma, Ekim 2004 ile Aralık 2009 arasında Tayvan’da bir palyatif bakım ünitesinde yürütülmüştür. Belirti yoğunluğu, “Belirti Bildirim Formu” ile sıfırdan dörde kadar bir ölçekte derecelendirilerek ölçüldü (sıfır hiç, dört aşırı).Bu değerlendirmeler palyatif bakım ünitesinde birinci, üçüncü, beşinci ve yedinci günlerde yapıldı. Çalışma verileri, rutin klinik kayıtlar ve hastaların demografik bilgilerini de içermekteydi.Araştırma sonuçlarına göre, 824 ileri kanser hastası arasında en yaygın ve şiddetli semptomlar ağrı, iştahsızlık ve kabızlıktı. Bu semptomların hastalığın erken evrelerinde de görülebileceği vurgulanmaktadır.Ayrıca katılımcıların yaşının, semptomların ciddiyeti üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir.65 yaş ve üzerindeki hastalar, ağrı, uyku bozukluğu, depresyon ve anksiyete ölçeklerinde daha genç hastalara göre daha düşük puanlara sahiptiler.Kadın hastalar ise kusma, iştahsızlık, ödem (şişme), depresyon ve anksiyete ölçeklerinde erkek hastalara göre daha yüksek puanlar almışlardır.İlerlemiş kansere karşı çeşitli duygusal tepkiler vermek oldukça yaygındır. Bu durum şok, korku ve öfke gibi duygulara yol açabilir.Macmillan Cancer Support’a göre, bu duyguları zamanla yönetmek genellikle daha kolay hale gelir ve kararlar verilmeye, planlar yapılmaya başlanır. Hayır kurumu, “İlerlemiş kanserle uğraşırken çevre, aile ve arkadaşlar önemli bir destek kaynağı olabilir” diyor.“Aileniz ve arkadaşlarınız, hastalığınız ve tedaviniz hakkında ne kadar konuşmak istediğinizden emin olmayabilir. Bu konuda konuşmanızı bekliyor olabilirler.”KANSERDEN KORUNMAK İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLERKanserden korunmak ve kanser riskini en aza indirmek için sağlıklı bir yaşam benimsemelisiniz.Sigara içmek, kanser riskini artıran önemli bir faktördür. Sigara içiyorsanız bırakmak ve pasif içicilikten kaçınmak çok önemlidir.Dengeli ve sağlıklı beslenmek, kanser riskini azaltabilir. Sebze, meyve, tam tahıllar ve düşük yağlı protein kaynakları içeren bir beslenme planı benimsemek faydalı olabilir.Düzenli fiziksel aktivite yapmak, kanser riskini azaltabilir. Haftada en az 150 dakika orta şiddette veya 75 dakika yüksek şiddette aerobik egzersiz yapılması önerilir.Obezite ve aşırı kilo, birçok kanser türü için risk faktörü olabilir. Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak, kanser riskini azaltabilir.Alkol tüketimi, bazı kanser türleri için risk faktörüdür. Sağlık otoriteleri genellikle kadınlar için günde bir, erkekler için günde iki standart içkiyi geçmemelerini önerir.Güneş ışınlarına maruz kalmayı azaltmak için güneş kremi kullanmak, şapka takmak ve gölgelerde kalmak cilt kanseri riskini azaltabilir.Bazı virüsler kanser riskini artırabilir. Örneğin, HPV aşısı rahim ağzı kanseri ve diğer bazı kanser türlerini önlemeye yardımcı olabilir.Erken teşhis, kanserin tedavi edilebilirliğini artırabilir. Belirli kanser türlerinde düzenli taramalar yapılması, potansiyel kanser belirtilerinin erken fark edilmesini sağlar.Zararlı kimyasallar, radyasyon ve diğer çevresel kirliliklerden kaçınmak, kanser riskini azaltabilir.Bu önlemler kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir ancak kanserin tamamen önlenmesi mümkün olmayabilir. Sağlıklı yaşam tarzı seçimleri ve düzenli sağlık kontrolleri, kanserle mücadelede önemli bir rol oynar.
